We moeten elkaar als vrouwen niet naar beneden halen om onszelf beter te voelen
Interview door Lisa Goudsmit
Catarina Aimée Dahms (33), a.k.a. Cata.Pirata, is muzikant en kunstenaar. Met haar band SKIP&DIE treedt ze over de hele wereld op. Geboren en getogen in Johannesburg, verhuisde Cata.Pirata als tiener naar Nederland met haar ouders. Sinds vorig jaar is ze zelf moeder van een zoontje. “Ik voel me nu sterker dan ooit.”
Om meteen maar met de deur in huis te vallen: ben jij een feminist?
‘Ja, 100 procent zeker. Voor mij is een feminist iemand die gelooft in gelijke behandeling van iedereen. Het gaat dan niet alleen over vrouwen, maar ook om dezelfde politieke en sociale rechten van bijvoorbeeld transgenders en homoseksuelen. Ik uit mijn feminisme door liedteksten te schrijven over sociale gelijkheid. ‘Space Girls’ gaat bijvoorbeeld over heftige situaties waar we als vrouwen doorheen gaan, maar dat je dan alsnog een liberated space girl kan zijn met magic powers.’
Hoe maak jij met je werk nog meer een statement?
‘Via muziek en kunst deel ik liefde, tolerantie en energie. Tijdens een show geef ik dat aan het publiek, die positieve vibe is dan echt tastbaar. Dat is mijn roeping geworden. Vroeger wilde ik bij Greenpeace werken, of op een andere manier opkomen voor vrouwenrecht. Ik studeerde rechten, maar heb dat niet afgemaakt omdat de kunst- en muziekwereld trokken. Ik wilde al langer die kant op, ik durfde alleen de stap niet te maken. Mijn ouders zijn allebei filmmakers – ik wist wat een leven als kunstenaar inhield – maar de drang om te creëren is te groot.’
Hoe vecht jij in het dagelijks leven voor de positie van vrouwen, naast je feministische liedteksten?
‘Embrace the unknown, is mijn levensmotto. Ik sta open voor mensen in het algemeen, maar vooral voor andere vrouwen. We moeten elkaar als vrouwen niet naar beneden halen om onszelf beter te voelen, zoals sommigen uit onzekerheid doen. Die haatliefde-relatie van vrouwen met hun eigen geest en lijf en met andere vrouwen, komt omdat we onszelf steeds moeten bewijzen tegenover mannen. Het zit scheef tussen de sekses, en dus helaas tussen vrouwen. Terwijl we elkaar juist moeten omarmen en van elkaar kunnen leren.’
Waarom is je artiestennaam eigenlijk Cata.Pirata?
‘Mijn ouders zijn Zuid-Afrikanen, maar mijn moeder stamt af van Creoolse piraten – vandaar ‘Pirata’. Die artiestennaam heeft effect op mijn houding, ik heb als Cata.Pirata iets van: “you can’t fuck with me, I’m a pirate.”‘
Is dat een houding die je aan moet nemen als vrouwen in de muziek- en kunstwereld?
‘Ik ben mijn eigen band gestart, dus ervaar geen economische of sociale ongelijkheid daarbinnen, maar heb wel het gevoel dat ik in de muziekwereld harder moet zijn om mijn standpunten over te brengen omdát ik een vrouw ben. Ik ben niet bang te laten zien dat ik iets niet weet, maar soms wordt die kwetsbaarheid tegen je gebruikt. Zonde, want ik vind dat je juist sterker bent als je je kwetsbare kant laat zien – pas dan kan je groeien.’
Hoe ben jij de afgelopen jaren gegroeid als vrouw?
‘Ik wilde van mijn veertiende tot achttiende een jongen zijn. Ik speelde op hoog niveau basketbal, maar had het gevoel niet serieus genomen te worden omdat ik een vrouw ben. ‘Je bent goed, voor een meisje’, zei men. Maar ik wilde niet anders beoordeeld worden. Later ben ik het vrouw-zijn juist gaan omarmen.’
Wat betekent dat voor jou?
‘Voor mij staat vrouwelijkheid voor kracht. Ik ben sinds kort moeder en heb mijn lichaam in veel verschillende, magische fases ervaren. Ik heb nieuw leven gecreëerd! Dát is voor mij momenteel vrouw zijn: ik ben een shapeshifter, ik kan me transformeren en aanpassen aan allerlei situaties. Ik kan fragiel of sterk zijn, of het even niet weten. Dat is allemaal ok, het is allemaal krachtig.’
Hoe heeft het moederschap nog meer je kijk op vrouwelijkheid veranderd?
‘Ik vecht nu veel meer voor vrouwen voor mijn gevoel, we moeten echt voor elkaar opkomen. Onze positie is zo kwetsbaar. De vader van mijn kind is uit het vaderschap gestapt; hij heeft me vlak voor de bevalling verlaten. Dat is zijn keuze, maar het is enorm traumatisch geweest. Het is zo antifeministisch van hem, tegelijkertijd versterkt het mijn feminisme. Door hem zit ik in een situatie waarin ik alle verantwoordelijk heb voor mijn kind: ik ben de opvoeder en kostwinner. Ik zou mijn werk trouwens nooit willen opgeven, ook niet als ik het financieel zou kunnen: optreden vind ik geweldig, mijn zoontje gaat ook mee op tournee en ziet zo de hele wereld. Het is mijn missie hem het allerleukste leven ooit te geven.’
Wat vind jij eigenlijk van Internationale Vrouwendag?
‘Het is extreem noodzakelijk! Er zijn veel mensen die negatieve connotaties hebben met feminisme, maar die strijd is helaas echt nodig. Mannen en vrouwen hebben nog geen gelijke rechten op deze wereld. Kijk maar naar vrouwenbesnijdenis in Afrika; hoe kan iemand zeggen dat feminisme niet belangrijk is, als dat gebeurt? En er zijn nog meer plekken op de wereld waar de positie van vrouwen veel slechter is dan in Nederland. De vader van mijn zoon is een Argentijn, ook in Zuid-Amerika hebben vrouwen het moeilijker dan hier. In Zuid-Afrika, waar ik ben opgegroeid, is de rolverdeling tussen mannen en vrouwen ook veel traditioneler. De noodzaak om als vrouw te vechten is er echt!’