Een geschiedenisles van Mariah: taboes & menstruatie

Bij Yoni houden we ons iedere dag bezig met het doorbreken van het taboe rondom menstruatie. Voor ons een dagelijkse bezigheid, maar voor jou waarschijnlijk niet. Daarom stelde Mariah zichzelf de volgende vraag: wat zijn taboe’s eigenlijk én hoe is menstruatie een taboe geworden? Lees verder en ontdek Mariah’s view op het menstruatietaboe en meer.

Volgens het woordenboek betekent ‘taboe’ iets dat is verboden of op grond van heilige of religieuze voorschriften niet aanvaardbaar is. Het is onacceptabel gedrag dat een emotionele reactie of een sterk gevoel van afschuw bij anderen op kan roepen.

Er zijn 2 type taboes: taboes die er continu zijn en taboes die constant aan het veranderen zijn. Degenen die er continu zijn, zijn jaren geleden ontstaan ​​uit evolutionair voordeel, bijvoorbeeld kannibalisme of incest.

Aan de andere kant heb je de altijd veranderende taboes. Deze taboes variëren meestal tussen cultuur, religie, geografie en tijd. Bijvoorbeeld vreemdgaan, voedseltaboes, verschillende ras of religie huwelijken.

We zien 4 hoofdcategorieën:

• Seks gerelateerde dingen zoals masturbatie of pedofilie
• Verschillen tussen mensen door geloof of racisme
• Moord of de dood door abortus of euthanasie
• Lichamelijk gerelateerde dingen zoals spugen of menstruatie.

Menstruatie: een eeuwig taboe

Het Engelse woord voor taboe, “taboo”, stamt af van het Polynesische woord “tapua”, wat zowel heilig als menstruatie betekent. Als we naar de geschiedenis kijken, zien we dat alle grote religies menstruerende vrouwen als niet “puur” of zelfs vies zien. Daarmee zijn zij niet spiritueel en fysiek geschikt om de dagelijkse of ceremoniële taken op een dag uit te voeren.

Hoe is dit ontstaan? Als we nog meer terugkijken wordt het duidelijk dat menstruatie eigenlijk nooit volledig is begrepen en vandaag de dag nog steeds niet helemaal wordt begrepen. Menstruatie werd gezien als iets heiligs en krachtigs en tegelijkertijd als iets duivels & giftigs:

• Filosoof Plato (400 v. Chr.) zag de baarmoeder als iets dat losstond van het vrouwelijke lichaam en iets dat eigen (meestal negatieve) emoties had, wat volgens hem leidde tot het bloeden van de baarmoeder.
• Pas rond 1800 werd er een verband gelegd tussen menstruatie en de ovulatie.
• In 1920 kwam een populaire Amerikaanse arts met de term “Menotoxin” wat concludeerde dat menstruerende vrouwen giftige stoffen in de huid bevatten die bloemen zou kunnen doden.

Wanneer iets niet volledig wordt begrepen zal er altijd een negatieve lading omheen blijven hangen. Dit laat zien hoe en waarom menstruerende vrouwen door de eeuwen heen niet begrepen werden. Met het gevolg dat zij geïsoleerd raakten en er niet graag over wilden praten of überhaupt niet over mochten praten in het dagelijkse leven.

Doordat menstruatie bovendien niet in het normale dagelijkse leven een rol speelde, werd menstruatie gezien als iets medisch en niet natuurlijks. Wat ertoe leidde dat er medische oplossingen voor bedacht werden in plaats van praktische of natuurlijke oplossingen. Vandaag de dag hebben we het nog altijd over  ‘vrouwelijke hygiëne producten’ of ‘vrouwelijke gezondheidsproducten’. Deze termen geven aan dat menstruatie iets medisch, vies of onhygiënisch is. Door de medische lading die menstruatie met zich meebrengt heeft het ertoe geleidt dat vrouwen zich ervoor schamen.

Wist je dat:

• Pas sinds 2005 menstruatiehutjes door de Nepalese overheid verbannen werden.
• Veel Indiase vrouwen tijdens hun menstruatie geen augurken of bloemen mogen aanraken.
• In de Westerse wereld 80-90% van de mensen geloven dat vrouwen lijden aan de mentale stoornis PMS (Premenstrueel Syndroom), terwijl er vrijwel geen wetenschappelijk bewijs is dat deze stoornis daadwerkelijk bestaat.
• In Afrika 1 op de 10 meisjes niet naar school gaat, omdat ze ongesteld zijn. Als gevolg stoppen veel van deze meisjes met school wat een enorm sociale en economische impact heeft op de maatschappij.
• Een gebrek aan kennis en educatie ervoor kan zorgen dat vrouwen geen grip hebben op hun eigen gezondheid en er gauw negatieve reacties naar boven komen.
• Het taboe bijdraagt aan de stereotypering van vrouwen. Waar vrouwen meer irrationeel en minder competent zijn dan mannen tijdens hun menstruatie, wat gedeeltelijk heeft bijgedragen aan de loonkloof tussen mannen en vrouwen.

Hoe breken we het taboe?

Helaas bestaat er niet één antwoord op bovenstaande vraag. Maar laten we beginnen met onszelf goed te informeren over dit onderwerp en het taboe dat ermee gepaard gaat. Openlijk praten over menstruatie en vrouwzijn is volgens ons de manier om het onderwerp te normaliseren.

Wij vinden het tof om te zien hoeveel bedrijven of initiatieven wereldwijd het taboe ook proberen te doorbeken de laatste jaren:

• Clue app, opgericht in 2012, heeft de missie om de “vrouwelijke gezondheidszorg uit het ‘taboeland’ te halen en een revolutie te starten.”
• Thinx, opgericht in 2014, heeft een missie om menstruaties voor vrouwen zo comfortabel mogelijk te maken met menstruatieondergoed.
• ‘Whisper’ campagne in India gemaakt door P&G en Always
• TV Serie ‘Girls‘ gecreëerd door Lena Dunham: “It reflects part of the population that wasn’t reflected in Sex and the City”.
• Kunstenaars als Rupi Kuar (kunstenaar, activist en poëet) en Mandy Smith (kunstenaar) met haar “No more cutting” project.
• De ‘Vagina Dispatches‘ van The Guardian (2016).

Bij Yoni zijn wij iedere dag bezig om het taboe te doorbreken rondom menstruatie. Vorige week werd Mariah uitgenodigd om bij Creative Mornings over het taboe-topic te praten. Benieuwd hoe dat was? Bekijk hier de volledige video. Ook zijn we benieuwd of je dit een leerzame blog vond en/of je nog meer projecten kent die het taboe rondom menstruatie doorbreken! Stuur een mail naar Rosa via rosa@yoni.care

Header via Sophie Delaporte