Period poverty is zo’n onderwerp wat eens in de paar maanden weer een hot topic is. En dat is maar goed ook, want ook in Nederland heeft een op de negen menstruerende mensen van 12 tot 25 jaar soms geen geld voor menstruatieproducten, zo blijkt uit een onderzoek van de Bovengrondse uit 2019. Gelukkig is er van alles wat hiertegen gedaan kan worden, ook in het stemhokje!
Wat is menstruatie armoede?
Menstruatie armoede houdt in dat iemand die menstrueert niet het geld of de middelen heeft om hygiënisch en comfortabel met de ongesteldheid om te gaan. Wie geen geld heeft voor tampons of maandverband, moet toiletpapier of oude lappen stof gebruiken, of moet producten te lang gebruiken of hergebruiken. Dit alles brengt gezondheidsrisico’s met zich mee. Ook blijven mensen soms noodgedwongen thuis van school of werk, wat het probleem natuurlijk alleen in stand houdt.
Daarnaast helpt het taboe dat er rondom ongesteldheid hangt niet mee. Uit het onderzoek #bloedserieus blijkt dat één op de vijf ondervraagde liever niet over ongesteld zijn praat, en voelt bijna de helft zich vies tijdens wanneer ze ongesteld zijn. 19% vind het kopen van menstruatieproducten zelfs gênant. Neem daarbij ook de schaamte rondom armoede mee, en je hebt het perfecte recept om het voor veel mensen moeilijk te maken om hulp te vragen als ze lijden aan period poverty.
Wat kunnen we doen?
Een manier van period poverty bestrijden, is het instellen van menstruatie verlof. Helaas kan dit juist het probleem versterken als dat het enige is dat er wordt gedaan. Als je elke maand meerdere dagen thuis moet blijven van school omdat je ongesteld bent, kan je een behoorlijke leerachterstand oplopen. Bovendien is het moeilijk om gebruik te maken van dit verlof als je je schaamt voor je ongesteldheid.
Een tweede oplossing is het gratis aanbieden van menstruatieproducten of ze in ieder geval goedkoper maken, bijvoorbeeld door lagere btw. Er kan voor gezorgd worden dat er op openbare plekken altijd tampons en maandverband beschikbaar zijn. Het is misschien een beetje irritant om elke keer dat je ongesteld bent naar de bibliotheek te moeten, maar het is een stuk prettiger dan oude kranten in je onderbroek. Zeker op scholen brengt dit een uitkomst. Als maandverband en tampons hier gratis worden aangeboden hoeft niemand school te missen, en als ongesteldheid thuis een moeilijk onderwerp is kan dat op deze manier ook vermeden worden.
Het laatste en misschien het belangrijkste middel is het bespreekbaarder maken van ongesteldheid. Door schaamte blijven menstruatieproblemen – gezondheidsproblemen én gebrek aan producten – nog erg vaak onder de radar. Meer voorlichting over ongesteldheid en over period poverty kan er voor zorgen dat dit probleem beter in kaart wordt gebracht. Alleen dan kan er substantieel iets aan veranderen.
Wat wordt er al gedaan?
Gelukkig wordt period poverty over de hele wereld steeds meer besproken, en wordt er op sommige plekken daadwerkelijk wat aan gedaan. Wat voorbeelden:
- In Schotland worden menstruatieproducten al sinds 2018 gratis aangeboden op scholen, en ze zijn sinds 2020 het eerste land ter wereld waar álle vrouwen recht hebben op gratis tampons en maandverband.
- Vorige week werd er bekend gemaakt dat er op álle Franse universiteiten tampon dispensers worden geïnstalleerd.
- Vanaf juni dit jaar worden menstruatie producten gratis gedistribueerd op alle scholen in Nieuw-Zeeland.
- Sinds 1 januari betaal je in de UK geen belasting meer over je menstruatie producten, waar ook herbruikbare producten onder vallen. On Ethiopië werd een wet aangenomen waardoor de femcare industrie een stuk minder belasting hoeft te betalen.
Hier in Nederland staat topic nog in de kinderschoenen, maar wordt het steeds relevanter. Zo is de VU de eerste Nederlandse universiteit die gratis tampons aanbied aan haar studenten. Ook krijgen we bij Yoni regelmatig uitnodigingen om mee te werken aan initiatieven om gratis producten aan te bieden op scholen, of om menstruatie bespreekbaarder te maken.
Jouw stem!
Over een paar dagen mogen we weer naar het stemhokje. Misschien wil je de plannen van de partijen over menstruatie armoede wel meenemen in je keuze. We got you! We zochten uit wat elke partij hierover te zeggen heeft, zodat jij dat niet meer hoeft te doen.
Slechts drie partijen hebben iets over menstruatie opgenomen in hun partijprogramma: GroenLinks, Bij1 en (onverwachts!) BoerBurgerBeweging.
- GroenLinks wil menstruatieproducten gratis aanbieden op scholen en overheidsgebouwen. Hiermee zijn ze de enige partij die dit duidelijk in de plannen heeft staan.
- Bij1 wil menstruatie verlof instellen, met name omdat menstruatie naast financiële problemen ook een enorme hinder kan zijn in ander aspecten van het dagelijks leven.
- BoerBurgerBeweging antwoord op een vraag van de StemWijzer die ze hebben meegenomen in het partijprogramma dat ze menstruatieproducten gratis willen maken.
- PvdA geeft aan dat ze het belachelijk te vinden dat er nog geen gratis menstruatie producten te verkrijgen zijn. Hoewel ze dit niet in het partijprogramma hebben opgenomen, is dit een onderwerp wat Liliane Ploumen erg aan het hart gaat.
- Zowel PvdD als D66 hebben niks in het programma te hebben staan, maar zullen wel mee te stemmen over het gratis maken van menstruatieproducten, mocht die kans er zijn.
Ga jij het standpunt over period poverty van jouw politieke partij mee laten spelen in je keuze 17 maart? Let us know!
